TRANSİSTÖR

 1) Transistör girişine uygulanan sinyali yükselterek gerilim ve akım kazancı sağlayan, gerektiğinde anahtarlama elemanı olarak kullanılan yarı iletken bir elektronik devre elemanıdır.

                 

                                    

                       

                                                               

                                                               ŞEKİL1)Transistörler

2) Transistör üç kutuplu bir devre elemanıdır. Devre sembolü üzerinde orta kutup Base (B), okun olduğu kutup Emitter (E), diğer kutup Collector (C) olarak adlandırılır.

           

         

3)Bipolar transistörler de PNP ve NPN olarak iki tiptir.

>> PNP tipinde; base negatif, emitter ve collector pozitif kristal yapısındadır. Bu transistörler emitter montajında; emitter pozitif, collector negatif olarak polarize edilirler. Base emittere göre daha negatif olduğunda transistör iletimdedir.

>> NPN tipinde ise base pozitif, emitter ve collector negatif kristal yapısındadır. Emitter topraklı olarak kullanıldığında, emitter negatif, collector pozitif olarak polarize edilirler. İletimde olması için base, emittere göre daha pozitif olmalıdır. Buradaki gerilim farkı 0.7 (si) - 0.3 (ge) volt veya daha fazla olmalıdır.

4)Transistörün başlıca çeşitleri şunlardır:

     - Yüzey birleşmeli (Jonksiyon) transistör

     - Nokta temaslı transistör
     - Unijonksiyon transistör
     - Alan etkili transistör
     - Foto transistör
     - Tetrot (dört uçlu) transistör
     - Koaksiyal transistör

5)Transistörümüzde DC analiz yapalım.

                       

                                                

                            >>V_CC=I_B*R_B+V_BE

                 

                                     _>>(V_CC - V_BE )/ R_{B =}I_B

          

                            &&V_CC=I_C*R_C+V_CE

                            &&V_CE = V_CC - I_C*R_C

                           _%%I_C = ß *I_B

                             

                           _%%I_E =I_C + I_B

6)Küçük bir uygulama

              

                                   

>>Şekildeki devre LDR ile transistor ün kontrol edilmesi devresidir. Bu devrede LDR üzerine ışık düşerse LDR’nin direnci düşük olacağından transistor ün beyzine gerekli tetikleme sinyali gelmeyeceğinde Led yanmaz, LDR üzerine ışık düşmezse LDR’nin direnci yüksek olacağından transistor ün beyzine gerekli sinyal gelir ve transistör tetiklenerek emiter-kollektör arası direnç düşer ve Led yanar. Yani aydınlık ortamda Led yanmaz, karanlık ortamda yanar. Böylece LDR ile transistör kontrol edilerek ışık kontrolü yapılabilir.